ABD’nin İsrail’e Gazze Şeridi’ndeki insani durumu güzelleştirmesi için verdiği 30 günlük mühlet dün doldu. ABD Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasına nazaran, Joe Biden idaresi, İsrail’in hücumlarını sürdürdüğü Gazze’ye mevcut durumda yardımları engellemediğine, münasebetiyle da ABD maddelerini ihlal etmediğini karar verdi. Fakat, Washington idaresi birebir vakitte Gazze’deki insani durumun hâlâ makûs olduğunu kabul etti.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Savunma Bakanı Lloyd Austin’in dönemin İsrail savunma bakanı Yoav Gallant’a ve Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer’e, 13 Ekim’de Gazze’ye ulaşan insani yardım düzeyleriyle ilgili tasalarını lisana getiren bir mektup yazdığı ortaya çıkmıştı. ABD’li bakanlar, mektupta, İsrail’den 30 gün içinde Gazze’deki insani durumu ‘iyileştirmek için harekete geçmesi’ talebinde bulunmuştu. Mektupta, aksi halde, bunun ABD’nin İsrail’e askeri yardımı konusunda sonuçları olabileceği belirtilmişti.
‘MÜDAHALE ETMESEK BU DEĞİŞİMLER OLMAZDI’
Reuters haber ajansının aktardığına nazaran, ABD’nin verdiği 1 aylık mühlet dün dolarken, ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Vedant Patel, talep edilen kriterlerin İsrail tarafından karşılanıp karşılanmadığı konusunda yorum yapmayı reddetti. Patel, basın mensuplarına yaptığı açıklamada, İsrail’in talepleri karşılamak için adımlar attığını ve Washington idaresinin durumu değerlendirmeye devam edeceğini söyledi. Patel, “Bazı ilerlemelerin kaydedildiğini gördük. Daha fazla değişimin olduğunu görmek isteriz. ABD’nin müdahalesi olmasaydı bu değişimlerin yaşanmamış olacağına inanıyoruz” tabirlerini kullandı.
Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Patel, ABD idaresinin İsrail’in ABD maddelerine uyup uymadığını değerlendirmeye devam edeceğini de kelamlarına ekledi. Patel’in açıklamasına nazaran, İsrail’in attığı adımlar ortasında Erez sonunu açmak, birtakım gümrük kurallarından feragat etmek ve Gazze içinde ek yardım tedarik rotaları açmak da vardı.
HAMAS: ABD İDARESİNİN İDDİLARINI KINIYORUZ
Aralarında Oxfam ve Save the Children’ın da olduğu sekiz yardım kuruluşu ise bu açıklamanın yapıldığı 12 Kasım Salı günü yayınladıkları raporda İsrail’in dün prestijiyle sona eren müddet içinde talepleri yerine getirme konusunda başarısız olduğunu ortaya koydu.
Dün, mevzuya ait olarak Hamas’tan da açıklama yapıldı. Anadolu Ajansı’nın aktardığına nazaran, Hamas, ABD idaresinin ‘İsrail’in Gazze’deki insani durumu iyileştirmek’ için adımlar attığına dair tezlerini kınayarak, Washington’u 7 Ekim 2023’ten bu yana ‘devam eden soykırım ve etnik paklık savaşının ortağı’ olmakla suçladı. Hamas tarafından yapılan açıklamada, “ABD idaresinin işgalcilerin Gazze’deki insani durumu düzgünleştirmek için adımlar attığına dair tezlerini kınıyoruz” denildi.
Hareket, bu açıklamaları, ‘Başkan Biden idaresinin, Gazze Şeridi’ndeki halkımıza yönelik bir yılı aşkın müddettir devam eden acımasız soykırım savaşı, kuzeyde 38 gündür süregelen etnik paklık, katliam ve aç bırakma operasyonlarına tam iştirakinin bir teyidi’ olarak kıymetlendirdi. Açıklamada, alandaki gerçekler ve Birleşmiş Milletler kuruluşlarının ve memleketler arası insan hakları ve insani yardım örgütlerinin raporlarının, ABD’nin bu temelsiz argümanlarını yalanladığı vurgulanarak, şunlar kaydedildi:
“ABD idaresi, işgalci faşist hükümete taarruz ve hatalarını sürdürmesi için daha fazla fırsat ve vakit tanırken, siyasi ve askeri muhafaza sağlamakta ve memleketler arası hukukun araçlarını, sivilleri muhafaza gayeli muahede ve mukaveleleri engelleyerek, halkımıza ve bölge halklarına yönelik terörizmin ana destekçisi olarak rolünü pekiştirmektedir.”
BM: AÇ BIRAKMAK SAVAŞ USULÜ OLARAK KULLANILAMAZ
Öte yandan, dün Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nda (BMGK) Gazze’de kıtlık uyarısı ve besin güvencesizliği mevzularının ele alındığı oturumda konuşan BM İnsan Haklarından Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Ilze Brands Kehris, Gazze’de kıtlık ihtarına ait, “Sivil nüfusu aç bırakmanın bir savaş sistemi olarak kullanılması memleketler arası insancıl hukuk tarafından katiyen yasaklanmıştır” diye konuştu.
Üye ülkeleri bilgilendiren Kehris, İsrail ordusunun akınlarını gerçekleştirme halinin memleketler arası insancıl hukukun temel unsurları olan ‘ayrım gözetme, orantılılık ve tedbir almayı’ sistematik olarak ihlal ettiğini gösterdiğini tabir etti. Akınların milletlerarası hukuk kapsamında muhafaza altındaki hastaneler, okullar, elektrik, su ve kanalizasyon üzere yaşamsal hizmetler dahil olmak üzere Gazze’nin sivil altyapısını yok ettiğinin altını çizen Kehris, bu durumun kıtlık riskine direkt katkıda bulunduğunu söyledi.
Kehris, İsrail’in 220’den fazla BM çalışanı de dahil olmak üzere yüzlerce sıhhat görevlisini, sivil polisi, gazeteciyi ve insani yardım çalışanını öldürdüğünü söz etti.
‘YARDIMLARIN ÖLÇÜSÜ EN DÜŞÜK DÜZEYİNE İNDİ’
Binlerce Filistinlinin ekseriyetle zincirlenmiş ve gözleri bağlı bir halde Gazze’den İsrail’e götürülerek dış dünyayla bağlantı kuramadan tutulduğunu belirten Kehris, “Bu sırada, insani yardımların girişi ve dağıtımı daima ve daima olarak engellenmektedir ve bu yardımların ölçüsü, geçen yılın en düşük düzeylerine inmiştir” diye konuştu.
Kehris, “İşgalci güç olarak İsrail, memleketler arası hukuk yeterince Filistinli sivilleri müdafaa ve onların hayatta kalması için gerekli materyalleri sağlama yükümlülüğüne sahiptir. Lakin Gazze’deki yıkımın bir yılı aşan tesiri, Gazze’deki Filistinliler için temel hizmetlere büyük bir darbe vurmuştur. Gazze’nin bilhassa kuzeyindeki ömür şartları, giderek hayatta kalmaya uygun olmaktan çıkmaktadır” değerlendirmesinde bulundu.
BM İnsan Haklarından Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı , BM Entegre Besin Güvenliği Evre Sınıflaması (IPC) tarafından yayımlanan son raporda, Gazze’de kıtlığın yakın olduğu ikazının yapıldığını anımsatarak, “Bu dehşet verici ihtimal, oradaki sivillerin insan haklarına yönelik bitmek bilmeyen hücumlardan başka bir formda ele alınamaz” dedi.
‘SİVİL CAN KAYIPLARI KONUSUNDA TEKRAREN UYARDIK’
Son beş haftada İsrail ordusunun Gazze’nin kuzeyindeki akınlarının büyük sivil can kaybına neden olduğunu ve bilhassa bayanlar, çocuklar, yaşlılar, hastalar ve engellileri etkilediğini söyleyen Kehris, bu bireylerin birçoğunun İsrail’in askeri kısıtlamaları ve kaçış yollarına yönelik taarruzları nedeniyle bölgede mahsur kaldığını söz etti.
Kehris, İsrail taarruzlarının düzenlenme hali ve sıklığı, çok sayıda sivilin barındığı yerlerin sistematik olarak maksat alındığını ve nüfusun ağır olduğu bölgelerde geniş tesire sahip silahların daima olarak kullanıldığını gösterdiğini belirterek, “Bunun orantısız sivil can kayıplarına yol açtığı konusunda tekraren uyardık” diye konuştu.
İsrail’in Gazze’nin kuzeyinde operasyon yürütme biçiminin ‘İsrail’in burayı boşaltmayı ve hayatta kalanları güneye yerleştirmeyi amaçladığını düşündürdüğünü’ lisana getiren Kehris, “Bu tıpkı vakitte en önemli nitelikteki vahşet risklerinin de varlığına işaret etmektedir” dedi.
(DIŞ HABERLER SERVİSİ)