Maktu harçlar konusu para ile değerlendirilemeyen hallerde alınan, ölçü olarak belirlenmiş ve tarifede bu formda yer alan harçlardır.
Nispi harçlar ise harca husus faydanın para ile ölçülebildiği hallerde kelam konusu olur ve tarifede bu fayda yahut mevzunun pahasının yüzdesi biçiminde yer alır. Lakin bu kıstas uygulanması zarurî bir kıstas değildir; birtakım hallerde husus para ile ölçülebilse dahi maktu harç alınması kelam konusu olabilir (örneğin icraya başvurma harcı).
Kanunun birinci dokuz kısmı, yargı harçlarını, noter harçlarını, vergi yargısı harçlarını, tapu ve kadastro süreçlerinden alınacak harçları, konsolosluk harçlarını, pasaport, ikamet tezkeresi, çalışma müsaadesi, çalışma müsaadesi muafiyeti, vize ve Dışişleri Bakanlığı tasdik harçlarını, gemi ve liman harçlarını, imtiyazname, ruhsatname ve diploma harçlarını ve trafik harçlarını düzenlerken, onuncu kısım “Kısımlar Ortasında Müşterek Hükümler” başlığını taşımaktadır ve tüm harçlar için ortak kararları içermektedir.
Bu unsurlar ile her bir harç tipinde uygulanacak olan muafiyet, hal şartları, ödeme üzere ögeler düzenlenmiştir. Her bir kısmın içerisinde o kısma özel olan Mükellefiyet, İstisna ve Muaflıklar, Harç alma Ölçüleri ve Nispetleri, Harcın Ödenmesi ve öteki konular farklı kısımlarda düzenlenmiştir.
MAKTU KELİMESİNİN ANLAMI
Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından yapılan açıklamaya nazaran, maktu sözünün manası şu formdadır;
“Kesin olarak bedeli biçilmiş, ölçü ile satılmayan, götürü.”